ضرب المثل های افغانی با معنی

ضرب المثل های افغانی با معنی

ضرب المثل های افغانی، به عنوان بخشی جدانشدنی از فرهنگ غنی افغانستان، اغلب بازتاب‌دهنده تجربیات، آموزه‌ها، و دیدگاه‌های مردم این سرزمین است. این ضرب المثل های مشهور در بردارنده دانش نسل‌ها، حکمت‌های عامیانه، و معیارهای اخلاقی جامعه هستند. برخی از ضرب المثل های معروف افغانستانی که در ادبیات و گفتگوهای روزمره استفاده می‌شوند عبارتند از:

• هرچی کنی، دمب خر یک بلست اس: به معنای “هر کاری کنی بی‌فایده است و طرف کار خودش را می‌کند”، نشان‌دهنده بی‌فایدگی تلاش‌ها در مقابل سرسختی یا لجاجت فردی است.
• چندان سمن است که یاسمن پیدا نیست: این ضرب المثل بیانگر این است که گاهی حواشی یک موضوع به قدری غلبه می‌کند که اصل ماجرا پنهان می‌ماند.
• کار کو داندازه که از دست و پای نندازه: یعنی کارها باید با نظم و دقت انجام شوند تا از اشتباه و سردرگمی جلوگیری شود.
• زور از زاری کم نمی‌شود: این ضرب المثل بیان می‌کند که در مواقعی که به قدرت و زور اشاره شود، تضرع و التماس تأثیری در کاهش آن ندارد.
• دیر آیه درست آیه: به معنای “آنچه دیر رسد، به درستی خواهد رسید” است، نشان‌دهنده ارزش صبر و انتظار برای نتیجه‌ای مطلوب است.

داستان خواندنی ضرب المثل: یک گل دوست بدتر از هزار سنگ دشمن را می توانید در اینحا مطالعه کنید.

فرهنگ  ضرب المثل های افغانی

این ضرب المثل ها نه تنها جنبه‌های مختلف زندگی را در بر می‌گیرند، بلکه آینه‌ای به فرهنگ و سنن افغانستان ارائه می‌دهند. آنها اغلب در مکالمات روزمره، به منظور آموزش، انتقال تجربیات، و حتی در مواقع طنز آمیز به کار می‌روند. از این ضرب المثل های قدیمی کوتاه می‌توان در جهت فهم بهتر ارزش‌ها و نگرش‌های جامعه افغانستانی بهره برد.
ضرب المثل های افغانستانی به طور گسترده‌ای طیف وسیعی از مفاهیم اخلاقی، اجتماعی، و فلسفی را پوشش می‌دهند که برخی از آن‌ها شامل:

1. خر خو همان خر است، لاکن پالانش نو شده: این ضرب المثل پشتو بیان می‌کند که تغییر ظاهری، ماهیت اصلی یک شخص یا چیزی را تغییر نمی‌دهد، نشان‌دهنده اینکه اصالت و ذات افراد تحت تأثیر تغییرات سطحی قرار نمی‌گیرد.
2. کاسه را به کوزه می‌زنی و کوزه را به کاسه: این ضرب المثل به افرادی اشاره دارد که بداخلاقی و تندخویی می‌کنند و به عبارتی از کسی گفته می‌شود که در ایجاد مشکلات نقش دارد.
3. گشنه ره یک لقمه، مانده ره یک قدم: تأکید بر اهمیت کمک و مساعدت به دیگران در مواقع نیاز دارد، به طور خلاصه، کمک کردن حتی با کوچک‌ترین عمل می‌تواند تأثیر بزرگی داشته باشد.
4. نان بخور خود پسند کالا بپوش خلق پسند: این ضرب المثل به افراد توصیه می‌کند که در امور شخصی به میل و سلیقه خود عمل کنند اما در انتخاب‌های اجتماعی به نظر و سلیقه عموم احترام بگذارند.
5. دود چراغ خورده: اشاره به تلاش و زحمات فراوان برای رسیدن به دانش و موفقیت دارد، نشان‌دهنده قدردانی از کوشش و پشتکار در جهت رسیدن به هدف است.

این ضرب المثل ها نه تنها بیانگر دانش و تجربه‌های مردم افغانستان در طول تاریخ است، بلکه نشان‌دهنده چگونگی تأثیر فرهنگ و تاریخ بر روی ارزش‌ها و نگرش‌های جامعه می‌باشد. از طریق این ضرب المثل ها، می‌توان دریافت که فرهنگ افغانستان چگونه بر مفاهیمی نظیر صبر، کمک به دیگران، قدردانی از تلاش و پشتکار، و اهمیت ظاهر و باطن تأکید دارد.

 معروف‌ترین ضرب المثل های افغانستانی

• آب از سر بند بسته می‌شود: این ضرب المثل کوتاه افغانی به معنای آن است که هر اصلاحی باید از مبدا و منشا آن انجام شود.
• خرس را که یاد کردی سوته در دستت بگیر: اگر درباره کسی صحبت می‌کنید و ناگهان آن شخص وارد شود، از این ضرب المثل افغانی با معنی استفاده می‌شود.
• تنگ آمد د جنگ امد: به معنی “چون عرصه بر او تنگ شد ناگریز کمر به جنگ بست” یا کارد به استخوان رسیده است.
• دیگ شریکی را سر چار راهی مشکن: این ضرب المثل به معنی آن است که کاری که چندین نفر در آن شریک هستند معمولاً به دلیل اختلافات، نتیجه خوبی نمی‌دهد.
• آش مردا دیر پخته میشه: این ضرب المثل های کابلی بیان می‌کند که مردان در کارهای خود عجله نمی‌کنند.

ضرب المثل افغانی هزارگی

ضرب المثل افغانی هزارگی با معنی به عنوان میراث‌های فرهنگی کهن مردم هزاره، با جملاتی کوتاه اما معانی بزرگ آغاز می‌شوند. آشنایی با این هنر سخن‌گویی و پندهای پیرانه، به معنای شناخت حکمت عامیانه نیاکان و اجداد آن مردم است. این مجموعه از پندها که طی قرن‌ها شکل گرفته‌اند، تصادفی نبوده‌اند؛ بلکه بازتابی از باورهای مردمی و جامعه‌شناختی مردم هزاره هستند که با مفاهیم آموزنده خود زبان‌زد عام و خاص شده‌اند. این حکمت‌ها برای مردم هزاره بسیار مهم و ارزشمند هستند، زیرا مردان و زنان کهنسال این دیار سینۀ پر از این گوهرهای نایاب فرهنگی و حکمت‌های حکیمانه مردمی دارند که به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌شود.

ضرب المثل های افغانی به انگلیسی

1.  یک روز دیدی دوست، دیگر روز دیدی برادر.
   The first day you meet, you are friends. The next day you meet, you are brothers
   Meaning: A friendship grows into brotherhood
2. دل به دل راه دارد.
   There is way from heart to heart
   Meaning: love finds a way to another’s heart
3. دوست آن است که گیرد دست دوست، در پریشان حالی و در ماندگی.
   A real friend is one who takes the hand of his friend in times of distress and helplessnessMeaning: A friend in need is a friend indeed
4. خود گل باشی و عمرت نی.
   Be like a flower, but May your life be longerUsage: when one is offered some flowers