درباره ضرب المثل خلایق هر چه لایق

در ادبیات و فرهنگ خود، ما ضرب المثل‌های معنادار و سنجیده زیادی داریم (با این حال، بسیاری از ضرب المثل‌ها نه تنها مفید نیستند، بلکه ممکن است بازدارنده و مانع باشند که در حال حاضر به آن‌ها توجه نداریم). به نظرم یکی از بهترین ضرب المثل‌ها، ضرب المثل “خلایق هر چه لایق” است. درباره ریشه و فلسفه ضرب المثل “خلایق هر چه لایق” مطالعه نکرده‌ام، اما به نظرم این مهم نیست که داستان یا حکایتی پشت آن وجود دارد یا نه، مهم این است که این ضرب المثل فراتر از زمان و مکان است و در مورد هر کسی صدق می‌کند و به فرهنگ و نژاد خاصی وابستگی ندارد. هرچه زمان بیشتری می‌گذرد، صحت و قدرت آن بیشتر مشخص می‌شود. هر کس که به هر مقام و جایگاهی که دست یافته است، لایق آن است، به عبارت دیگر خود ضرب المثل خلایق هر چه لایق خواسته است که به آنجا برسد.

ضرب المثل خلایق هر چه لایق از نگاه اجتماعی

این اصل وابسته به یک فرد یا یک جامعه خاصی نیست. یک جمله از هنری فورد به ذهنم می‌رسد که تقریباً به همین موضوع اشاره دارد: “اگر فکر کنی که می‌توانی یا فکر کنی که نمی‌توانی، در هر صورت حق با توست”. این مفهوم یکی از دستاوردهای بشری مهم است که به تازگی تبلیغ شده است. انسان به هر جایی که می‌رسد، خود خواسته است و ارزش و لایقتش هم همان است. هر چه به گذشته نگاه کنیم، این مفهوم از آن بیشتر فاصله می‌گیرد. در گذشته، انسان به عنوان یک عنصر منفعل و تحت تأثیر حوادث و اتفاقات در نظر گرفته می‌شد و کمتر می‌توانست در سرنوشت خود دخالت کند، اما اکنون اینگونه نیست. بیشتر دانشمندان و انسان‌های موفق و صاحب نظر اعتراف می‌کنند که خواست انسان عامل اصلی در رسیدن به جایگاهی است که فرد خواستار آن است. همینطور در مورد جامعه است، سطح دانش و آگاهی هر جامعه، نتیجه خواسته تک تک افراد آن جامعه است.

بیایید کمی در این موضوع تأمل کنیم و خودمان را به چالش بکشیم و نقد کنیم. آیا هنوز هم عادت داریم دیگران و شرایط را مقصر در موفقیت و جایی که هستیم بدانیم؟ آیا هنوز در دل خود به مظلومیت خود اشک بریزیم و دیگران را به این اتهام بکشیم که مانع رسیدن به آرزوهایمان شده اند؟

در لحظات تنهایی خود، دادگاهی درونی برپا کنیم و خرد را به عنوان قاضی قرار دهیم. از تعصب و دیدگاه یک‌جانبه دوری کنیم و تمام افکار و باورهای خود را به چالش بکشیم. گذشته خود را نقد کنیم و افکار و باورهای نادرست را در جای‌جای آنها پیدا کنیم و ریشه‌یابی و ردیابی کنیم. با چراغ عقل به آنها نور بیاندازیم و به قضاوت بپردازیم.

اگر هنوز هم عادت داریم ناکامی خود را به دیگران نسبت دهیم، باید تلاش بیشتری بکنیم و خودمان را بیشتر و بهتر بشناسیم. ما باید بفهمیم که این دیگران نیستند که ما را به سمت و سویی خاصی سوق می‌دهند. در واقع، ما خودمان به دیگران می‌گوییم: “ما در اختیار شما هستیم، هر جا که بخواهید ما را ببرید.” این کار را می‌کنیم تا بتوانیم بعدها مظلومیت خود را نشان دهیم و به ظاهر دلیلی برای تبرئه خود داشته باشیم و اشک بر معصومیت و مظلومیت خود بریزیم. اما هیچ توجیهی قابل قبول برای این رفتار نیست. ما لایق آن چیزی هستیم که به آن رسیده‌ایم و نباید درگیر خواسته‌های خودمان باشیم.

در اینجا درباره ضرب المثل خلایق هر چه لایق صحبت کردیم. برای خواندن داستان ضرب المثل های دیگر می توانید صفحه ضرب المثل های سایت خواب تعبیر را مشاهده کنید.