معروف‌ترین ضرب‌المثل‌های ترکی به همراه معنی

 معروف‌ترین ضرب‌المثل‌های ترکی به همراه معنی فارسی

ضرب‌المثل‌ها در کشور ترکیه نه تنها بخش مهمی از فرهنگ و زبان این کشور را تشکیل می‌دهند بلکه نگاه عمیقی به فلسفه و دیدگاه‌های مردمان آن نیز ارائه می‌دهند. این ضرب‌المثل‌ها، که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند، اغلب به صورت خلاصه و موجز، درس‌هایی از زندگی، اخلاق، حکمت و راهنمایی‌های عملی را به اشتراک می‌گذارند. به عنوان مثال، ضرب‌المثل معروف ترکی “Damlaya damlaya göl olur” (قطره قطره جمع شده و دریاچه‌ای می‌سازد)، اهمیت صبر و پشتکار را مورد تأکید قرار می‌دهد. این ضرب‌المثل‌ها نه تنها بازتاب‌دهنده زیبایی‌های زبان ترکی هستند بلکه عمق فرهنگی و تاریخی غنی این سرزمین را نیز به نمایش می‌گذارند.

مطالب مرتبط: تاریخچه ضرب المثل های ترکی

ضرب المثل های کشور ترکیه

Akıl akıldan üstündür: دو عقل بهتر از یکی است. این ضرب‌المثل تاکید دارد که همیشه بهتر است به توصیه‌ها و انتقادها گوش دهید، چرا که مردم ممکن است نظرات الهام‌بخشی داشته باشند که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

Bir elin nesi var, iki elin sesi var: یک دست، دست دیگر را می‌شوید و با هم صورت را می‌شویند. تمرکز بر اهمیت همکاری است.

Bekara karı boşamak kolaydır: جدا شدن برای یک مرد مجرد آسان است، یعنی گفتن آسان‌تر از انجام دادن است.

Davulun sesi uzaktan hoş gelir: فاصله به منظره دلربایی می‌بخشد، یعنی چیزها از دور زیباتر به نظر می‌رسند.

Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar: همیشه نباید حقیقت را گفت، یعنی گاهی اوقات صادق بودن می‌تواند پیامدهای ناخواسته‌ای داشته باشد.

Aç kurt kendini yemez: گرگ گرسنه خودش را نمی‌خورد، به این معنی که حتی در شدیدترین شرایط نیز، برخی از خطوط قرمز و اصول اخلاقی نباید زیر پا گذاشته شود.

Atın ölümü arpadan olsun:  یعنی بهتر است در شرایط سختی و بحران، منابع و دارایی‌ها به خاطر سرسختی و لجبازی از دست نروند.

Balık baştan kokar: ماهی از سر پوسیده می‌شود، اشاره دارد به اینکه مشکلات و فساد در یک سازمان یا جامعه، اغلب از بالاترین سطوح رهبری شروع می‌شود.

El elden üstündür: دست دست را می‌شوید، دو دست صورت را، به این معنی که همکاری و کمک متقابل برای رسیدن به موفقیت‌ها و حل مشکلات ضروری است.

Körle yatan şaşı kalkar: با کور خوابیدن، شخص کج چشم بیدار می‌شود، به این معنی که همنشینی و معاشرت با افراد بد، تأثیر منفی بر روی فرد می‌گذارد و ممکن است او را نیز به سمت رفتارهای نادرست سوق دهد.

ضرب المثل های ترکی

ظالمین رشته اقبالینی بیر آه کسر: یک آه رشته اقبال ظالم را قطع می‌کند، یعنی خداوند رزق کسی را که مانع رزق مردم شود، قطع می‌کند.

هرکیم ائششه ک اولدو سنده پالانی اول: هرکس الاغ شد، تو پالان، یعنی هرکسی وضعیتی دارد که برای دیگری ممکن است سودمند باشد.

هاردا آشدی، اوردا باشدی: هر جا آش هست، آنجا سر هم است، یعنی جایی که غذا یا منافعی هست، افراد دور هم جمع می‌شوند.

اوزو یئخئلان آغلاماز: خود کرده را تدبیر نیست، یعنی فرد مسئول پیامدهای اعمال خود است.

یاغ یؤغورتداندی، یؤغورت یاغدان: کره از ماست بعمل می‌آید و ماست از کره، یعنی هر چیزی از منبع اصلی خود سرچشمه می‌گیرد.

بش بارماغ بشیده بیر اولماز: پنج انگشت برابر نیستند، به این معنا که همه افراد یا چیزها نمی‌توانند یکسان باشند.

داغدان گلیپ باغداکى نى قوور: از پشت کوه آمده و می‌خواهد کسی را که در باغ است بیرون کند، نشان‌دهنده کسی است که تازه وارد محیطی شده و می‌خواهد بلافاصله کنترل همه چیز را به دست بگیرد.

ایش قالسا اوستونه قار یاغار: کار امروز را به فردا مسپار، به این معنا که به تعویق انداختن کارها می‌تواند منجر به مشکلات بیشتر شود.

ضرابخانا آچمامیشام: ضرابخانه باز نکرده‌ام، یعنی من بر سر گنج ننشسته‌ام یا به عبارتی دیگر، من به ثروت زیادی دست پیدا نکرده‌ام.

قورخان گوزه چوب دوشه ر: از هر چی بترسی، سرت میاد، به این معنا که ترس و نگرانی می‌تواند باعث جذب همان چیزی شود که از آن می‌ترسید.

ریحان مرزه کردیسینه گتمیرکی: به کرت و باغچه ریحان مرزه که نمی‌رود، یعنی این کار مشکلاتی هم دارد، جشن و ضیافت که نیست.

زحمت سیز بال دادانمازسان: نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود، یعنی بدون تلاش و زحمت نمی‌توان به موفقیت دست یافت.

رشوه جهنمی ایشیقلاندیرار: رشوه جهنم را درخشان می‌کند، نشان‌دهنده عواقب منفی و اخروی رشوه‌خواری است.

ایلان هر یئره ایری گدسه، اوز یوواسینا دوز گدر: مار هر کجا که کج بره، خونه خودش راست میره، به این معنی که افراد همیشه به ریشه‌ها و طبیعت اصلی خود بازمی‌گردند.

لای لای بیلیرسن نیه یاتمیرسان؟: اگر لالایی بلدی چرا خوابت نمی‌برد؟، یعنی اگر راه حلی برای مشکلی می‌دانید، چرا آن را حل نمی‌کنید.

این فهرست نشان‌دهنده تنوع و غنای فرهنگی ضرب‌المثل‌های ترکی است، که هر کدام درس‌هایی درباره زندگی، اخلاق، تلاش و همکاری ارائه می‌دهند.